Grenzen stellen

Leestijd: 3 minuten

De moeite waard?

Geregeld maak ik situaties mee waarin ik weer geconfronteerd word met het belang (de noodzaak) van het grenzen stellen. In het groot en in het klein. En ik het klein kan het soms uitlopen op iets groots. Soms lijkt iets misschien niet de moeite waard om te benoemen, maar als je in het klein grenzen constant negeert, kan de bom in één keer barsten.

Op je strepen staan?

Ik wil niet zeggen, dat je altijd op je strepen moet gaan staan, maar het is wel belangrijk – als je niet op je strepen gaat staan, en dus over je grens heen laat gaan – dat dat een weloverwogen keuze is van jezelf. Dat je er vanuit vrijheid voor kiest, en niet, omdat het afgedwongen wordt of omdat je bang bent.

Risico

 

En dat klinkt makkelijker dan het is (weet ik uit eigen – lange – ervaring). Als je je grens aangeeft, loop je soms namelijk het risico niet begrepen te worden en afgewezen te worden. Iemand kan je een vreselijke muggenzifter vinden, een zeur, een aansteller. En dat wil niemand.

Irritaties

Maar wat gebeurt er, als je niet van harte je grens loslaat of verlegt; als je het wegpraat, als je het bagatelliseert, als je het doet om een ander? Op den duur gaat het irriteren. Al die irritaties stapelen zich op, en op een dag is het ‘genoeg geweest’. Je kunt dan de ander gaan verwijten, dat hij telkens over je grens gaat, terwijl je zelf nooit je grens hebt aangegeven. Dat is dus niet eerlijk. Misschien is die ander zich van geen kwaad bewust. Jij kent je grenzen zelf het beste (als het goed is), en jij bent ook degene die er verantwoordelijk voor is.

Lastig

Nu is het vaak best lastig om te weten waar je grenzen liggen. Vraag je daarom geregeld af: Wil ik dit wel? Kan ik dit accepteren? Is het mijn eigen keuze? En zo niet: laat dat dan op een goede manier weten.

Wat is een goede manier?

Niet:

• Jij moet ook altijd je zin.
• Je denkt toch zeker niet dat ik …………….
• Ik blijf niet bezig.
• Dat doe je nou altijd.
• Ik ben gekke Gerrit niet.

Dus niet over de ander, en niet veroordelend, maar over jezelf, dus bijvoorbeeld:

• Ik merk, dat ik hier last van heb, omdat ………
• Het maakt, dat ik me …………. voel, en dat wil ik niet.
• Ik voel me hier niet prettig bij, want ………..

Dus: over jezelf. Over jouw gevoel. Over wat het met jou doet, en waar jij last van hebt. Die ander doet in principe niets fout; jij bent degene die moet laten weten dat er een grens is. Pas als die ander daar ondanks jouw verzoek overheen gaat, is het tijd om ‘krachtiger’ op te treden. Maar misschien heeft die ander een ’tegenvoorstel’; of een goede reden voor jou om wel over je grens te gaan. Dan kun je daar voor kiezen, en is het uit vrije wil. Vind je nog steeds, dat je het niet kunt accepteren, verleg dan je grens niet.

Een voorbeeld

Iemand wil iets te drinken kopen in de pauze, maar ontdekt, dat hij geen geld bij zich heeft. Jij biedt spontaan aan te betalen. De volgende keer gebeurt hetzelfde weer, en jij betaalt weer. Even later gebeurt het weer, en die ander vraagt, of jij wilt voorschieten. Je vindt het geen probleem en betaalt. Je krijgt het geld echter nooit meer terug. Even later gebeurt weer hetzelfde. Er wordt jou weer gevraagd om voor te schieten. Wat doe je dan? Jij bent er eigenlijk wel klaar mee. Durf je dit te zeggen? Als je dat niet doet, kun je er op rekenen, dat het er een keer uit komt op een manier die niet echt ‘netjes’ is. Je zult geïrriteerd raken, en dat is dan zeker te merken.

Anders bezien

Stel, dat die persoon na een paar keer zeg: ‘ik zal het maar eerlijk zeggen; ik kan het gewoon niet betalen’. En hij legt z’n financiële problemen op tafel, en zegt, dat hij het eigenlijk nooit kan betalen, maar altijd zo’n dorst heeft in de pauze. Hoe sta je er dan tegenover? Ik weet het, het is een irreëel voorbeeld, maar ik hoop, dat het je duidelijk wordt, dat het van jouw eigen mening afhangt of je iets wel of niet accepteert. En dat je dingen anders kunt gaan bezien, waardoor je soms grenzen verlegt. Maar dat kan je nooit afgedwongen worden. Je kunt in dit voorbeeld ook zeggen: ‘dan drink je maar water’. Het is aan jou om te bepalen hoe je er mee om wilt gaan.

Respect

Wat ik vooral duidelijk wil maken, is, dat de bom ooit zal barsten als je altijd over je grenzen laat gaan. En als je ze zelf aangeeft, kan het maar zo zijn, dat je zelf je grenzen gaat verleggen, als jij daar zelf een goede reden toe hebt, en dan is het ineens geen probleem meer. Als jij maar degene bent die de grenzen bepaalt, en niet de ander. En als die ander jou daar de ruimte voor geeft , is de kans groter, dat je de grenzen gaat verleggen. Heb dus ook zelf respect voor de grenzen van de ander, en je zult een evenwichtige relatie hebben, waarin in vrijheid grenzen gesteld en geaccepteerd kunnen worden, vanuit respect voor elkaar.